ครอบครัวที่ทำโฮมสคูลทุกครอบครัวจะต้องเจอคำถามเหล่านี้ค่ะ
1.โฮมสคูลคืออะไร
หลายคนมักจะรู้จักว่าโฮมสคูล
คือการเรียนอยู่ที่บ้าน แต่ความจริงแล้ว
โฮมสคูล คือการจัดการศึกษาโดยครอบครัว ครอบครัวเป็นคนกำหนดเอง
ปกติเราจะคุ้นเคยกับการที่เด็กๆต้องไปโรงเรียน
ซึ่งนั่นคือการศึกษาแบบอิงระบบโรงเรียน
แต่อ้างอิงตามกระทรวงการศึกษาของประเทศเรา
ครอบครัวมีสิทธิจัดการศึกษาได้เอง
โดยไม่จำเป็นต้องไปโรงเรียนค่ะ
2.ไม่ไปโรงเรียน แล้วเรียนอะไร
ถ้าถามครอบครัวเรา
เรียนที่ลูกอยากเรียนค่ะ บ้านเราทำโฮมสคูล
โดยเอาลูกเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้
ลูกสนใจอะไร ถนัดอะไร เราก็จะเน้นไปทางนั้น
ตรงกับข้าม ถ้าลูกไม่ชอบอะไร
หรือยังไม่ถึงเวลาที่เค้าจะสนใจ เราก็จะไม่ฝืนไม่บังคับเค้า
เพราะครอบครัวเรามีแนวความคิดที่ว่า คนเราไม่จำเป็นต้องรู้ต้องเก่งทุกเรื่อง
ขอแค่ได้เจอสิ่งที่ชอบ สิ่งที่หลงใหล
มีศูนย์กลางความสนใจ
แล้วขอบเขตความสนใจจะขยายกว้างไปเรื่อยๆ
อย่างเป็นธรรมชาติ
เปิดประตูการเรียนรู้
เชื่อมโยงต่อยอดกันไปอย่างไม่มีที่สิ้นสุด
ยกตัวอย่าง นิวตั้นตอน 3
ขวบ ชอบรถดับเพลิงมาก เรารู้สึกได้เลยว่า
รถดับเพลิงนี่แหละ
เปิดประตูสู่โลกแห่งการเรียนรู้ให้กับเค้า
-จากรูปร่างลักษณะรถที่ใช้ในทีมดับเพลิง
เริ่มรู้จัก มอเตอรไซค์ เฮลิคอปเตอร์ เรือ
-ขั้นตอนการดับเพลิง
ทำให้สนใจเรื่องท่อส่งน้ำท่อน้ำดับเพลิง
ก็ลามไปที่การลำเลียงของท่อและอุโมงค์ต่างๆ เช่น ท่อน้ำฝน ท่อน้ำทิ้ง
ไปจนถึงเข้าใจการลำเลียงอาหารในร่างกาย
-ไฟไหม้ที่ไหนได้บ้าง
แล้วก็ลามไปสนใจภูมิประเทศ ภูเขา ลาวา ใต้ดิน ใต้ทะเล บนฟ้า และอวกาศ
-สนใจการระบบไฮโดรลิค
ก็ลามไปถึงหุ่นยนต์
และแน่นอนค่ะ ยิ่งสนใจมาก
หาความรู้มากก็รู้จักคำศัพท์มากโดยที่พ่อแม่แทบจะไม่ต้องสอน
คนเราถ้าชอบอะไร
แล้วใช้เวลาอยู่กับสิ่งนั้น จนกลายเป็นความถนัด
และพัฒนาลองผิดลองถูก ฝึกฝนจนเชี่ยวชาญ
การเรียนแบบนั้นน่าจะเหมาะกับโลกยุคนี้ค่ะ
3.ไม่ไปโรงเรียน แล้วจะมีวุฒิจากไหน
หลายๆคน คงจะสงสัย
ไม่ไปโรงเรียนแล้วจะมีวุฒิการศึกษาได้ยังไง
ที่จริงแล้ว
บอกได้เลยค่ะวิธีได้วุฒิการศึกษานั้นมีมากมาย อย่างที่หลายคนรู้จักกันดี
เช่น วุฒิจาก กสน. การศึกษาทางไกล
หรือแม้แต่การสอบเทียบวุฒิมัธยมปลายด้วยระบบต่างประเทศ
และอย่างที่บอกข้อ 1
เราสามารถได้วุฒิการศึกษาจากจากการกระทรวงการศึกษา
ซึ่งทำได้โดยการขอจดทะเบียนการจัดการศึกษาโดยครอบครัว
กับสำนักงานเขตการศึกษาในพื้นที่
ตามทะเบียนบ้านของเรา เขียนแผนการศึกษา
พอแผนผ่านก็จะได้บัตรนักเรียน
ซึ่งแปลว่า
ลูกของเราเป็นเด็กนักเรียนที่ถูกต้องตามกฎหมาย โดยไม่ต้องไปโรงเรียน
แต่จะได้รับวุฒิการศึกษาที่ได้รับการรับรองจากเขตการศึกษาค่ะ
4.พ่อแม่ไม่ได้เป็นครู
แล้วจะสอนเองได้เหรอ?
ตามข้อบังคับของกระทรวงเค้าระบุไว้ว่า
ผู้ปกครองอย่างน้อย 1 คน
ที่ทำหน้าที่จัดการศึกษาให้เด็ก
จะต้องจบการศึกษาระดับมัธยมปลาย
แปลสั้นๆว่า พ่อแม่จบม.6
สามารถทำโฮมสคูลให้ลูกได้ค่ะ
เอาจริงๆแล้ว จากประสบการณ์ของบ้านเรา
เราจะมีหน้าที่สอนเฉพาะเรื่องพื้นฐานเบื้องต้นแค่นั้นเอง
เช่น เรื่องทักษะการใช้ชีวิต
การดูแลตัวเอง เรื่องพื้นที่ส่วนตัวพื้นที่ส่วนรวม หรือเรื่องมารยาททางสังคม
ส่วนวิชาการ
ตอนนี้ยังไม่ได้เน้นอะไรมาก ก็เน้นเรียนผ่านการเล่นเป็นส่วนใหญ่
หมั่นคอยสังเกตุว่าเค้าสนใจอะไร
ก็ค่อยไปเติมเอาตรงนั้น
นิวตั้นชอบเรียนคณิต
ที่บ้านก็จะมีสื่อการสอนคณิตมากหน่อย
โดยรวมเหมือนเราจะทำหน้าที่เป็นโค้ชให้มากกว่า
คอยจัดสรรสิ่งแวดล้อม
ให้เค้าได้เรียนรู้ในสิ่งที่เค้าสนใจ
แต่ถ้าบ้านไหนคุณพ่อคุณแม่มีความรู้ด้านวิชาการ
ก็สอนเองได้ตามวิชาที่เราถนัด
อันไหนเราไม่ถนัดก็หาที่เรียนเสริมไป แหล่งความรู้มีเยอะมาก
บ้านโฮมสคูลรุ่นพี่
ส่วนใหญ่ที่ลูกๆโตแล้ว เค้าจะบอกคล้ายๆกัน ว่าไม่ต้องไปกังวล
ว่าจะสอนอะไร
เพราะพอถึงวัยที่เค้าพร้อมจะเรียนรู้ เค้าจะจัดสรรให้ตัวเอง
เราแทบไม่ต้องไปสอนอะไรเค้าเลย
เรามีหน้าที่ปลูกฝัง คอยกระตุ้นให้อยากเรียนรู้
สนับสนุนเรื่องสภาพแวดล้อมและสร้างวินัยให้เค้าก็พอแล้วค่ะ
5.ไม่ได้ไปโรงเรียน
แล้วจะมีเพื่อน มีสังคมเหรอ?
ที่จริงข้อนี้
เป็นข้อที่โดนถามมากที่สุด เป็นเรื่องที่คนรอบตัวเป็นกังวลที่สุด
ทุกคนที่คิดว่าโฮมสคูลคือการเรียนที่บ้าน
พอเรียนแต่ที่บ้านแล้วจะมีเพื่อนได้ยังไง
และการที่พาลูกไปร่วมกิจกรรมแทบจะไม่เรียกว่าเป็นสังคม
เพราะเด็กๆจะไม่มีเพื่อนวัยเดียวกัน
โฮมสคูลคือบ้าน(ครอบครัว)ทำหน้าที่จัดการศึกษาให้
แต่เราจะเรียนที่ไหนก็ได้ในโลก
อย่างครอบครัวเรา
นิวตั้นก็จะเรียนกันที่บ้านอาทิตย์ละ 3 วัน แล้วก็ออกมาเรียน
กับกลุ่มเพื่อนๆ ที่อายุเท่ากัน
ไล่เลี่ยกัน ที่มีความสนใจคล้ายๆกัน
วันอังคารจะเรียนวิทย์
และศิลปะแนวครีเอทีฟ วันพุธจะไปเรียนที่ห้องเรียนมอนเตสซอรี่
วันพฤหัสจะมีกิจกรรมกลุ่มใหญ่
นัดกันพาเด็กไปทำกิจกรรมสนุกๆด้วยกัน
จริงๆแล้ว
กลุ่มโฮมสคูลนั้นอีกกิจกรรมมากมาย หลายกลุ่มด้วย
แค่เฉพาะในเชียงใหม่ก็มีเยอะมากจนเราต้องเลือกเอาที่บ้านเราสะดวก
ฉนั้น...ไม่มีเลยค่ะ
ที่ว่า..เหล่าครอบครัวโฮมสคูลจะไม่มีเพื่อน