โฮมสคูลคืออะไร

ตุลาคม 06, 2561

โฮมสคูลคืออะไร?

Homeschool โฮมสคูล หรือ การศึกษาโดยครอบครัว

คือ การจัดการศึกษาที่พ่อแม่หรือผู้ปกครองได้จัดขึ้นเพื่อลูก ๆ ของตัวเอง โดยให้สิทธิคุ้มครองตามกฎหมายของกระทรวงศึกษาธิการ สามารถรูปแบบการจัดการศึกษาแบบใดแบบหนึ่งหรือทั้งสามรูปแบบ

1.การศึกษาในระบบ

2.การศึกษานอกระบบ

3.การศึกษาตามอัธยาศัย

ซึ่งการจัดการศึกษาโดยครอบครัวนี้ ถ้ามีการจดทะเบียนกับเขตการศึกษา สามารถดำเนินการเทียบโอนผลการศึกษาได้เทียบกับกับการศึกษาในระบบ

โฮมสคูลคืออะไร? คือการศึกษาแนวทางใหม่ ที่ให้เด็กเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ พ่อแม่สามารถสอนลูกโดยที่ไม่จำเป็นต้องจบสูง

หรือไม่จำเป็นต้องเป็นอาจารย์ เพียงพ่อแม่คนใดคนหนึ่งมีวุฒิการศึกษาจบมัธยมปลายขึ้นไป และพร้อมที่จะให้เวลากับลูกในการเรียนการสอนตามความเหมาะสม เท่านี้ก็สามารถจัดการศึกษาแบบโฮมสคูลได้แล้วค่ะ

แนวคิด home school เรื่องการทำโฮมสคูลไม่ใช่สิ่งผิดกฎหมายอย่างที่คนส่วนใหญ่เคยเข้าใจ เนื่องจากครอบครัวที่ต้องการทำโฮมสคูลสามารถทำให้ถูกต้องโดยการจดทะเบียนกับเขตการศึกษาใกล้บ้านค่ะ

แนวการเรียนการสอนแบบโฮมสคูล (Homeschool)

แนวการเรียนการสอนแบบโฮมสคูล คือ การศึกษาทางเลือกที่มีการเรียนการสอนจากในครอบครัวโดยไม่จำกัดสถานที่

การทำโฮมสคูลไม่จำเป็นต้องเป็นที่บ้าน เน้นการปรับวิถีการเรียนให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตครอบครัว

และอิงตามความสนใจของตัวเด็กเป็นสำคัญ โดยมีพ่อแม่ผู้ปกครองคอยช่วยเหลือชี้แนะ และจัดเตรียมสภาพแวดล้อมให้ลูก

ซึ่งวิธีของการทำโฮมสคูลส่วนใหญ่จะส่งเสริมทำให้เด็กเกิดการเรียนรู้ได้เอง ปลูกฝังให้รักในการเรียนรู้ และสามารถหาวิธีสร้างองค์ความรู้ใหม่ๆได้ตัวเอง

การจัดการเรียนการสอนแบบโฮมสคูล (Homeschool)

การจัดการศึกษาแบบโฮมสคูล (Home School) เป็นการศึกษาอีกทางเลือกหนึ่งที่พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ได้เปิดโอกาสให้ครอบครัวที่ต้องการจัดการศึกษาให้แก่บุตรหลานตามแนวคิดของตนเอง และยังให้สิทธิ์ที่จะได้รับเงินอุดหนุนจากรัฐบาล สำหรับการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานอีกด้วย

กิจกรรมแบบโฮมสคูล (Homeschool)

การจัดกิจกรรมของเด็กโฮมสคูล ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมการเรียนการสอน กิจกรรมสันทนาการ หรือกิจกรรมทางสังคม

แต่ละบ้านเรียนจะมีวางแผนให้เด็กที่เป็นสมาชิกในครอบครัว (การจัดการสภาพแวดล้อม)

โดยกิจกรรมส่วนใหญ่จะทำร่วมกับครอบครัว ไม่ว่าจะเป็นที่บ้าน ที่ร้าน ที่ทำงานของครอบครัว หรือออกไปจัดกิจกรรมรวมกลุ่มกันข้างนอก หรือแม้แต่การจัดสรรให้ลูกได้ไปโรงเรียนบ้างในบ้างครั้ง เพื่อให้ไม่ขาดประสบการณ์การใช้ชีวิตในโรงเรียน

การเรียนแบบโฮมสคูลเริ่มจากความสนใจของเด็ก ตัวอย่างเช่น ถ้าลูกสนใจเลี้ยงสัตว์ ก็อาจเริ่มจากหาสัตว์เลี้ยง เช่น ปลา แมลง ไก่ นก หรือสัตว์น้ำต่างๆมาเลี้ยง ยกตัวอย่าง บ้านที่ลูกสนใจผีเสื้อ อาจจะเริ่มให้ลูกได้เริ่มสังเกตุวงจรชีวิตผีเสื้อ ตั้งแต่การนำไข่มาฟัก เมื่อฟักตัวออกมาเป็นดักแด้แล้ว ก็แบ่งหน้าที่ให้เป็นคนให้อาหาร และขยายความรู้เพิ่มเติมด้วยการพาไปดูแหล่งซื้อขาย พาไปดูผีเสื้อในฟาร์ม รู้จักผีเสื้อพันธุ์อื่น พาไปพูดคุยกับผู้มีประสบการณ์คนอื่น หรือถ้าเด็กเริ่มมีความสนใจอะไร พ่อแม่ต้องเป็นผู้กระตุ้นให้ทดลองทำ ทดลองศึกษาด้วยตนเอง หรือคอยหาข้อมูลให้ เพื่อให้เกิดการต่อยอดไปสู่ความรู้เรื่องใหม่ๆ ต่อไปอยู่เรื่อยๆ ค่ะ

พ่อแม่แบบโฮมสคูล (Homeschool)

ในการริเริ่มที่จะจัดการศึกษาแบบโฮมสคูลสำหรับลูกนั้น พ่อแม่ผู้ปกครองต้องเตรียมตัวและมีความพร้อมดังต่อไปนี้

1.พ่อแม่ต้องมีความตั้งใจ ชัดเจนหนักแน่นและเห็นพ้องต้องกันอย่างแท้จริง จำเป็นต้องศึกษาทำความเข้าใจถึงการศึกษาทางเลือกนี้ให้ดีก่อน

2.ต้องสำรวจความพร้อมของตนเองด้วยว่ามีความมุ่งมั่นที่จะทำหน้าที่โค้ชของลูก ให้เวลากับการเรียนรู้ของลูกอย่างเต็มที่ มีความพร้อมที่จะเรียนรู้ร่วมไปกับลูก ใฝ่รู้และตั้งใจที่จะศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับวิธีการสอนลูกอยู่ตลอดเวลา

3.มีความเป็นนักจัดการที่ดี ทั้งการวางแผนการเรียนรู้ของลูก การจัดสภาพสิ่งแวดล้อมของบ้านให้เอื้อต่อการเรียนรู้ การจัดโอกาสให้ลูกได้มีปฏิสัมพันธ์กับเด็กคนอื่นเพื่อมีทักษะทางสังคม การค้นคว้าหาแหล่งเรียนรู้ทั้งสถานที่และตัวบุคคล การติดต่อประสานงานกับเจ้าหน้าที่การศึกษา กลุ่มโฮมสคูล กลุ่มสนับสนุน และโรงเรียนที่ลูกจะขึ้นทะเบียนเพื่อการเทียบโอนกับระบบโรงเรียน เป็นต้น

4.ยิ่งมีอิสระในการจัดการศึกษา ยิ่งต้องรักษาวินัยทั้งกับตนเองและลูก จริงจังในการเรียนอย่างต่อเนื่อง การทำโฮมสคูลที่ปล่อยปะละเลยจนเกินไป อาจจะทำให้ลูกเสียโอกาสในการเรียนรู้

5.เข้าใจพัฒนาการตามวัยของลูก เพื่อจัดการเรียนการสอนให้สอดคล้องตามช่วงวัย เช่น ในวัยแรกเกิดถึงวัยอนุบาลเป็น ช่วงเวลาของการสร้างเสริมพัฒนาการทุก ๆ ด้าน เพื่อเป็นรากฐานที่ถูกต้องมั่นคงของชีวิต ในระดับประถมศึกษาเป็นเวลาแห่งการเรียนรู้พื้นฐาน ทุกวิชาและพัฒนาจริยธรรม พอถึงช่วงมัธยมศึกษาก็เป็นช่วงเวลาแห่งการสำรวจ ค้นหาความสนใจ และความถนัด เป็นต้น

6.พร้อมจะให้เวลาคุณภาพในการอบรมบ่มนิสัยลูก สอดแทรกผ่านกิจกรรมการเรียนรู้หรือการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น งานบ้านอย่างการล้างจาน ช่วยฝึกเด็กให้รู้จักหน้าที่ รู้รับผิดชอบต่อตัวเอง ต่อส่วนรวม ซึ่งคือคนในบ้านนั่นเอง เด็กจำเป็นต้องได้พัฒนาตัวเองในเรื่องรอบตัว ไม่ใช่แค่เพียงเรื่องวิชาการ แต่รวมถึงเรื่องของทักษะชีวิต จริยธรรม การใช้ชีวิตรวมกันในสังคม

มีความสามารถฝึกลูกให้มีความมั่นคงทางความคิด ทางอารมณ์ และการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า พร้อมปรับตัวเข้าสังคมได้ เป็นเรื่องใหญ่ที่จะต้องใช้ไปตลอดชีวิต

Homeschool เริ่ม ยัง ไงHome school ต้องขออนุญาตใคร

ขั้นตอนการเรียนการสอนแบบโฮมสคูล(Homeschool) ในประเทศไทย

ปัจจุบันกระทรวงศึกษาธิการในลงนามในกฏกระทรวง ว่าด้วยสิทธิการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานโดยครอบครัว พ.ศ 2547 แล้ว โดยจะต้องปฏิบัติตามขั้นตอนดังนี้

1. เตรียมความพร้อมโดยศึกษาข้อมูลความรู้ในระดับพัฒนาการของลูก และค้นหาความสนใจพิเศษของลูก

2. ยื่นขอข้อมูลและระเบียบการได้จากสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาตามที่ครอบครัวเราอาศัยอยู่ เพื่อทำหลักสูตรหรือแผนการสอนของลูก

3.หลักฐานวุฒิการศึกษาของผู้ปกครองต้องไม่ต่ำกว่ามัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่า (จบ ม.6)

4. หากเด็กมีความบกพร่องอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น อ่อนคณิตศาสตร์ ทางเขตจะให้ระยะเวลาซ่อมเสริม เพื่อประเมินใหม่อีกครั้ง

5. ให้ครอบครัวประเมินความรู้ของเด็กตามหลักเกณฑ์ในหลักสูตรขั้นพื้นฐาน โดยทางสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาจะตรวจสอบปีละ 1 ครั้ง ว่ามีพัฒนาการตรงตามที่ครอบครัวประเมินไว้หรือไม่ และกำหนดความสามารถของเด็กว่าเทียบได้ในระดับชั้นใด

6. หากครอบครัวใดมีความพร้อมลดลง ไม่สามารถทำโฮมสคูลให้ลูกได้ เด็กสามารถเข้าเรียนในโรงเรียนได้ตามปกติ ตามระดับชั้นที่สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาได้เทียบไว้

ขั้นตอนการทำ home school ในประเทศไทย

ครอบครัวมีสิทธิตามรัฐธรรมนูญ พรบ.การศึกษา และกฎกระทรวงศึกษาธิการให้สามารถจัดการศึกษาได้ในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน คือ อนุบาล ถึง มัธยมศึกษาปีที่ 6 (*ระดับอุดมศึกษา/มหาวิทยาลัย ยังไม่อนุญาติค่ะ)

รายละเอียด มีดังนี้

ระดับปฐมวัย (อนุบาล) ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของเขตพื้นที่การศึกษาว่าจะอนุญาตให้ครอบครัวจดทะเบียนเพื่อจัดการศึกษาบ้านเรียนหรือไม่ (ข้อมูล ณ ขณะนี้ 20 ต.ค. 55 บางเขตพื้นที่การศึกษาก็ไม่อนุญาตโดยอ้างว่าไม่จำเป็นต้องจด ให้พ่อแม่สอนลูกไปเองก่อน ค่อยมายื่นขอจดทะเบียนตอนระดับประถมศึกษา)

ระดับประถมศึกษา ครอบครัวสามารถยื่นขออนุญาตจดทะเบียน และจัดการศึกษาในเขตพื้นที่การศึกษาตามภูมิลำเนา

ระดับมัธยมศึกษา **ไม่ได้ขึ้นกับเขตพื้นที่การประถมศึกษานะคะ** ซึ่งครอบครัวจะต้องยื่นขออนุญาตจดทะเบียนจัดการศึกษากับหน่วยงาน ดังนี้…

- สำนักงานเขตพื้นที่การมัธยมศึกษา

- ลงทะเบียนเป็นนักเรียนกับ กศน. (การศึกษานอกระบบ)

- ลงทะเบียนเป็นนักเรียนกับ การจัดการศึกษาทางไกล

*ซึ่งครอบครัวจะได้รับสิทธิในการลดหย่อนภาษี/เงินสนับสนุนค่าใช้จ่ายในการจัดการศึกษา เหมือนโรงเรียนในระบบเช่นกัน

สังคมของเราก็เป็นอีกสังคมหนึ่งที่ใช้ระบบโรงเรียนมากว่าหนึ่งร้อยปี เราเคยชินว่าเด็กทุกคนมีหน้าที่ต้องไปโรงเรียน

ในปัจจุบัน แนวคิด home school เริ่มเป็นที่รู้จักมากขึ้น หลายครอบครัวมีความเข้าใจว่า โฮมสคูลคืออะไร

ซึ่งโฮมสคูลถือเป็นทางเลือกหนึ่งในการจัดการศึกษาให้ลูก หลายครอบครัวเริ่มตะหนักและเกิดความเข้าใจใหม่

ว่าแท้จริงแล้วหน้าที่ของเด็กทุกคนคือการเรียนรู้ หากแต่ว่า ความรู้ที่แท้จริงนั้น สามารถหาทุกหนทุกแห่งบนโลกใบนี้ ไม่ได้จำกัดแค่การอยู่ในห้องเรียนค่ะ

Credit REF: http://www.vcharkarn.com/varticle/60600

Pages

โฮมสคูลคืออะไร